MASONLUK TARİHİ VE TÜRKLER
Türkiye içinde, İngiltere Birleşik Büyük Locası 1970 yılında “Hür ve Kabul Edilmiş Masonları Büyük Locası”nı düzenli bir mason örgütü olarak tanıdı. 1967'de Fransa Büyük Locası'ndan patent alan “Özgür Masonlar Büyük Locası”, 1989 tarihinde de Fransa Büyük Doğusu'ndan ikinci kez patent almıştır.
millivicdan.org - Bir pergel ile gönye çaprazlanırsa masonluğun alameti olur. Masonik semboller ve alegoriler Hz. Süleyman tarafından inşa edilen mabedin yapımına ilişkin efsanelere dayanır.
Dünya'daki masonların toplam sayısının 6 milyon kadar olduğu söylenmektedir.
Salt "Masonluk" teriminin Batı dillerindeki karşılıkları (İngilizce'de "Masonry", Fransızca'da "Maçonnérie", Almanca'da "Maurerei") günümüzde "duvarcılık" ya da "duvar işçiliği" anlamına gelir. Türkçe'de mesleği “duvarcılık” olan kişiye "mason" denmez. Dilimizde "Masonluk" terimi, Batı dillerinde "Özgür Masonluk" anlamına gelen (İngilizce'de Freemasonry, Fransızca'da Franc-maçonnérie, Almanca'da Freimaurerei) terimlerle özdeşleştirilmiştir. Bu bağlamda bir zamanlar "Farmasonluk" ve "Franmasonluk" terimleri de kullanılmış, ama bu terimlerin kullanımı çağımızda terk edilmiştir.
Masonlar, üyelerinin yasa ve tüzüklerde belirtilen niteliklere uygun, Allah'a inanan, hür, belli bir kültür seviyesine sahip, aydın, çevrelerinde iyi tanınan, iyi ahlaklı, namuslu, dürüst, şerefli ve çalışkan kişiler olmalarına özen gösterildiğini açıklarlar. Ayrıca masonluğun siyonist bir kuruluş olmadığı ve yahudilikle ilişkili olmadıklarını iddia ederler.
Masonluk, çalışmalarını ezoterik sisteme uyarak yürütür. Yani, toplantılarını yalnızca kendi üyelerinin katılımıyla yürüten, çalışmalarının ayrıntılarını üyelerinden başkasına açmayan bir kurumdur. Bir mason ayrılabilir, ama mason olduğunu açıklayamaz.
Masonlukta, ilk önce 1º Çırak, 2º Kalfa, ve 3º Üstat Mason olmak üzere 3 derece olur. Mason adayı locada “tekris töreni” ile çırak olur. Sonra yaptığı çalışmalarla kalfa derecesine geçer. Daha sonra da üstat mason derecesine yükselir. Bu ilk 3 derecenin tümüne birden "Simgesel Dereceler" denir. Bundan sonra gelen 30 derece ise "Yüksek Dereceler" olarak anılır. Toplam 33 derece vardır.
Masonluğu en geniş anlamında benimseyecek olursak, bu kurumun tarihini üç genel aşamaya bölebiliriz:
1. Antik Çağ ve öncesi: Yahudi kaynaklarından ve sisteminden beslenir.
2. Orta Çağ ve ertesi (Operatif Masonluk Dönemi): Duvar işçiliğinin veya sanatının mesleki dayanışması kabilinden bir dönemdir.
3. 18. yüzyıl ve sonrası (Spekülâtif Masonluk Dönemi): Masonluğun çağımızdaki tanımını kazandığı son aşamadır.
1717 yılında, Londra'da, kabul edilmiş masonların çoğunlukta olduğu dört locayı bir araya getirerek federatif bir düzende birleşme kararı alındı. Kurulan örgüte “Londra Büyük Locası” adı verildi. Bu olay, tarihte Spekülâtif Masonluğun kuruluşu olarak kabul edilir. Anglosakson Masonluğu, İskoç Masonluğu ve Fransız Masonluğu ayrı ayrı kendi yollarını tuttular.
Bugün, İngiltere ve Amerika'da Gelenekçi Masonluk, Kıta Avrupası'nda ise Özgür Masonluk ağırlıklı olarak varlığını sürdürmektedir.
Günümüzde “İngiltere Birleşik Büyük Locası”, dünyanın en büyük mason örgütü olma niteliğini sürdürmektedir. Bu büyük locaya bağlı locaların sayısı 8500, üyelerinin sayısı ise 650 bin dolayındadır.
Fransa'da 8 ayrı büyük loca vardır; bunlardan biri Anglosakson Masonluğu topluluğu içinde yer alır. Bu ülkedeki locaların toplam sayısı 2500, masonların toplam sayısı ise 200 bin dolayındadır.
Masonluğun dünya yüzündeki en büyük kitlesel gücü Amerika Birleşik Devletleri'ndedir. Bu ülkenin her eyaletinde ayrı bir büyük loca kurulmuştur. Tüm ülkede 4000'den çok loca, 2.5 milyon kadar mason vardır.
Türkiye içinde, İngiltere Birleşik Büyük Locası 1970 yılında “Hür ve Kabul Edilmiş Masonları Büyük Locası”nı düzenli bir mason örgütü olarak tanıdı. 1967'de Fransa Büyük Locası'ndan patent alan “Özgür Masonlar Büyük Locası”, 1989 tarihinde de Fransa Büyük Doğusu'ndan ikinci kez patent almıştır.
Günümüzde, Türkiye'de 3 ayrı mason büyük locası vardır. Masonluk'taki "Yüksek Dereceler" ( 4-33. dereceler) bu büyük localardan ayrı bir örgüt çatısı altında olduğundan, şu anda 5 bağımsız mason derneğinden bahsedilebilir:
1- Türkiye Yüksek Şurası
a. Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası
2- Türkiye Süprem Konseyi
a. Özgür Masonlar Büyük Locası
b. Kadın Masonlar Büyük Locası
Türkiye çapında Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası'nın 154 locası ve 10,700 kadar üyesi;
Özgür Masonlar Büyük Locası'nın 36 locası ve 2,300 dolayında üyesi, Kadın Masonlar Büyük Locası'nın ise 9 locası ve 550 üyesi bulunmaktadır. “Kadın mason olmaz” geleneği Kadın Masonlar Büyük Locası ile kırılmıştır.
* Hür ve Kabul Edilmiş Masonlar Büyük Locası Büyük Üstadı: Ömer KÖKER
* Özgür Masonlar Büyük Locası Büyük Üstadı: Doğan CANTEKİN
Türkiye'de “5253 sayılı “Dernekler Kanunu” ile 31.03.2005 tarih ve 25772 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan “Dernekler Yönetmeliği”ne göre faaliyet göstermekte olan mason dernekleri hakkında ilginç fakat mühim bir ayrıntıyı belirtmekte fayda var: Atatürk, 1935 yılında Türkiye'deki mason localarını kapattırmıştır. Türk masonları 13 yıl süreyle hiçbir örgüt faaliyeti gösterememiş olup, buna Türk Masonluğu'nda "uyku dönemi" denilir.