millivicdan.org - İSTİKLAL MARŞI'NIN AZ BİLİNEN BİR CEPHESİ; İLK BESTESİ

İstiklâl Marşı, Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin millî marşıdır. Güftesi, Mehmet Âkif Ersoy'a (Önceki ismi Mehmed Râgıf, 1873-1936) aittir. Şairin Kurtuluş Savaşı'nın kazanılacağına olan inancını, Türk askerinin yürekliliğine ve özverisine güvenini, Türk milletinin bağımsızlığa, Hakk'a, yurduna ve dinine bağlılığını dile getirir.
Ön elemeyi geçen 7 şiir, 12 Mart 1921'de Mustafa Kemal'in başkanlığını yaptığı meclis oturumunda tartışmaya açıldı. Mehmet Âkif'in şiiri meclis kürsüsünde Hamdullah Suphi Bey tarafından okundu. Şiir okunduğunda milletvekilleri büyük bir heyecana kapıldı ve diğer şiirlerin okunmasına gerek bile görülmeden 1. Meclis tarafından “İstiklâl Marşı” olarak kabul edildi.
1924 yılında Ankara'da toplanan seçici kurul, Ali Rıfat Çağatay'ın bestesini kabul etti. Bu beste 1930 yılına kadar çalındıysa da 1930'da değiştirilerek, dönemin Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası Şefi Osman Zeki Üngör'ün 1922'de hazırladığı bugünkü beste yürürlüğe konmuş, toplamda dokuz dörtlük ve bir beşlikten oluşan marşın armonilemesini Edgar Manas, bando düzenlemesini de İhsan Servet Künçer yapmıştır.
Üngör'ün yakın dostu Cemal Reşit Rey'le yapılmış olan bir röportajda belirttiğine göre, aslında bu beste başka bir güfte üzerine yapılmıştır ve İstiklal Marşı olması düşünülerek bestelenmemiştir. Söz ve melodide yer yer görülen uyum (Prozodi) eksikliğinin (misal; "Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak" mısraı ezgili okunduğunda "şafaklarda" sözcüğü iki müzikal cümle arasında bölünmüştür) esas sebebi de budur. Protokol gereği, sadece ilk iki dörtlük beste eşliğinde günümüzde İstiklâl Marşı olarak söylenmektedir.

ALİ RIFAT ÇAĞATAY (1869”“1935): Türk udî, çellist, kemençezen ve bestekâr. İstiklâl Marşı'nın ilk bestecisidir.
Mehmet Âkif Ersoy'un yazdığı ve 1921'de resmi marş olarak kabul edilen İstiklal Marşı'nın ilk bestesini Ali Rıfat Bey yazmıştır. Bu beste 1924'ten 1930'a kadar kullanıldı; 1930'da ise Osman Zeki Üngör'ün Batı marşları tarzındaki bestesi ile değiştirildi.

OSMAN ZEKİ ÜNGÖR (1880-1958): Besteci, orkestra şefi, keman virtüözü. Türkiye Cumhuriyeti'nin ulusal marşının bestecisi olarak tanınmış bir sanatçıdır.
Bugünkü Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası'nın temelini oluşturan Osmanlı saray orkestrasını yönetmiş; orkestranın ilk defa İstanbul'da halka açık konserler vermesini ve cumhuriyetin ilanından sonra da yeni başkent Ankara'da ilk senfonik konserlerin gerçekleşmesini sağlamıştır. Cumhuriyetin ilk önemli öğrenim kurumlarından Musiki Muallim Mektebi'nin kuruluşunda büyük emeği geçmiş bir eğitimcidir.